02/12/2023
Ramska Tvrdjava of Fort van in Servië staat bekend als de beste plaats om de mooiste schemeringen boven de Donaurivier te bewonderen. De rivier is er zo breed dat ook wordt gesproken van het 'Meer van Ram'. Van oudsher was de bocht van de rivier, waar ze het gezelschap krijgt van twee zijrivieren, niet zo breed. Pas sinds de aanleg van de Djerdap-krachtcentrales, een project van de Joegoslavische en Roemeense communistische regeringen in de jaren 1960, ontstond er een kunstmatige verbreding door het overstromen van de vlakte aan de overkant van het fort.
Toch moet het er voordien ook buitengewoon prachtig zijn geweest. De legende vertelt dat de bouw van het fort werd bevolen door sultan Bayezid II. Tijdens het inspecteren van zijn troepen tijdens één van de vele oorlogen tegen de katholieke Hongaarse koning, die heerste aan de overzijde van de Donau, werd hij overvallen door een plotse vermoeidheid. Hij besloot een kort dutje te doen op zijn 'ihram' (tapijt). Toen hij ontwaakte en de zon boven de rivier zag, voelde hij zich herleven, en besloot meteen tot de bouw van een fort met de naam Ihram, later verkort tot Ram.
De waarheid is dat er op deze strategische plaats al eeuwenlang versterkingen stonden of bewoning was. Tijdens de recente reconstructie van het fort werden sporen gevonden van Keltische bouwwerken (de middenloop van de Donau was het oorspronkelijke leefgebied van de Kelten die later in westelijk
Europa terecht kwamen). Tijdens de regering van de Romeinse keizer Trajanus stond er een religieus gebouw dat ook als uitkijkpost diende en omstreeks 1280 hadden de Byzantijnen er een versterking gebouwd. Gezien de Donau eeuwenlang een grens tussen belangrijke rijken of 'culturen' is geweest, wekt dit weinig verbazing op.
De reconstructie van het Ottomaanse fort, waarbij relatief weinig rekening is gehouden met de oudere archeologische resten, is volledig gefinancierd met Turkse regeringsfondsen. Deze middelen zijn door president Erdo'an vrijgemaakt met de uitdrukkelijke bedoeling de hoogtij van het Ottomaanse Rijk te associëren met zijn regering. Een semi-nationalistische erfgoedpolitiek hoort daar ook bij. De heropbouw past ook in het rijtje historische reconstructies in de Balkan waarbij een ruïne volledig heropgebouwd wordt zoals vermoed wordt dat die er op één bepaald moment in de geschiedenis uit moet hebben gezien.