Mysterieus Mechelen

14/08/2025

Een monsterachtige kat te Mechelen.

Zwarte katten brachten ongeluk zo geloofde men oudtijds. Zeker wanneer je deze tegenkwam in het holst van de nacht.

Dit overkwam heel lang geleden een man uit Mechelen. Dit heerschap was nog een biertje gaan drinken in de stad en stapte onbevreesd rond middernacht naar huis. Plots versperde een zwarte kat hem de weg. Ze was bijna niet te zien in het duister. Een zwarte schaduw in de nacht. Enkel haar gele blinkende oogjes vlamden op in het duister en keken de nachtelijke wandelaar strak aan. Hij wist echter dat je niet te lang in die ogen mocht zien want dan raakte je betoverd. Die zwarte katten waren immers heksen die zich in katten veranderden om mensen te plagen en te betoveren.
Hij gaf de kat een harde schop en het dier vluchtte weg.

De man zette zijn weg tevreden verder naar huis. Hij liep het centrum van Mechelen uit richting zijn hoeve ergens buiten de stad. Halfweg naar huis zag hij de kat spiedend zitten op een boomstronk. Ze achtervolgde hem klaarblijkelijk naar huis. Het maakte weinig indruk op de man. Aan zijn hoeve aangekomen verscheen de kat opnieuw. Daar sprong ze op het hek dat rond de hoeve stond en ging er op één achterpoot bovenop staan en stak haar twee voorpootjes in de lucht. Wie er wat van kent weet dat dit een magische houding is. De kat groeide en groeide nu tot ze een groot monsterachtig zwart beest werd. Nu sloeg de man toch in paniek! Het zwarte beest gromde en klauwde en liep dreigend op de man af. Deze sloeg nu op de vlucht en trachtte zijn voordeur te bereiken. Maar voor hij deze met een sleutel kon openen maakte het zwarte beest een toverteken en het slot sprong kapot! De monsterachtige kat naderde nu langzaam en dreigend de man. Haar gele lichtgevende ogen keken hem kwaad en strak aan. In uiterste paniek liep de man als een razende gek terug richting Mechelen.

Daar bleef hij geschrokken de ganse nacht. Hij waagde het pas naar huis terug te keren wanneer het weer dag was.

Hij zou evenwel nooit meer stampen naar een kat.

Door Erwin Horckmans – Mysterieus Mechelen 13/8/2021
Naar een oude Mechelse legende over een monsterachtige zwarte kat.

Vanaf september start de rondleiding met verhalen over toverij en hekserij voor kinderen. De Mechelse gruwelverhalen wandeling over de heksenverbrandingen en galgen en dergelijke is immers iets te hard voor jonge kinderen.

Meer info: Hou deze pagina in het oog.

https://www.facebook.com/mysterieusmechelen.eu/

12/08/2025

03/08/2025

Tentoonstelling over de te Laarne terecht gestelde 'heksen'.

30/07/2025

De schupstoel te Mechelen

Wie kent nog het oude gezegde: “Op een schupstoel zitten?” Verwijzend naar ‘onzekerheid’, ‘vallen’ ‘onzekerheid over toekomst’ , ‘ongemakkelijk’.

Het gezegde verwijst alvast naar de ‘schupstoel’ of ‘schopstoel’. Dat was een houten tuig om mensen te bestraffen uit de middeleeuwen. Dat was een wip, min of meer zoals een wip die je in een speeltuin kan terugvinden. Maar de ‘schupstoel’ was uiteraard een stuk groter. Met aan de ene kant een ‘schupstoel’ en aan de andere kant een koord. De eigenlijke ‘schupstoel’ was een soort rieten zit of korf. In die korf kon dan iemand vastgemaakt worden en omhoog gewipt worden door een stevige scherprechter die aan de koord trok die aan de andere zijde hing.

Ook te Mechelen stond ooit een ‘schupstoel’ en dan nog wel op de Grote Markt. De Mechelse schupstoel stond er al van in de 13e eeuw en zou er zeker gestaan hebben tot de 17e eeuw. Uit oude teksten kan men afleiden dat de ‘schupstoel’ stond op de Grote Markt ter hoogte van de Korte Bruul.

De ‘schupstoel’ diende om mensen te straffen en te schande te zetten.

In de ‘Mechelse Kronieken kan je lezen dat er vooral rabauwen, dronkaards en lediggangers, bedriegers, kwade boeven, trawanten en trawantessen en plegers van zedenmisdrijven naar de ‘schupstoel’ werden verwezen. Vooral diegenen die zich bezondigden aan ‘veelwijverij’ of ‘veelmannerij’.
Hoe ging een straf op de ‘schupstoel’ in zijn werk? De veroordeelde werd, zoals ik al aanhaalde, vastgebonden in de rieten stoel of mand. Daarna werd de veroordeelde gewipt. Steeds hoger en hoger de lucht in onder groot jolijt van alle toeschouwers. Het ‘wippen’ of ‘schuppen’ kon een paar uur duren. Als hoogtepunt van de bestraffing werd de ‘schupstoel’ nog één keer heel hoog de lucht in geschopt om dan te eindigen in een hoop modder die naast de ‘schupstoel’ was aangebracht. De veroordeelde kwam er geradbraakt en vuil uit. Vaak werd de straf nog gecombineerd met andere straffen zoals verbanning.

Zo nu weten jullie alvast waar het gezegde ‘op een schupstoel zitten’ vandaan komt. En meteen ook waar er ooit een zo’n tuig op de Grote Markt van Mechelen stond. Daar waar vele mensen nu gezellig een terrasje doen.

Erwin Horckmans – Mysterieus Mechelen
Bronnen
De Mechelse Kronieken
Eigen onderzoek.

17/07/2025

Een smeedijzeren duiveltje op een dak te Mechelen.
Wie weet waar?

15/07/2025

Sint Joris de drakendoder. Muurschildering begin 15e eeuw. Sint Janskerk Mechelen

13/07/2025

Over een Mechels spookschaap.

Jullie lazen hier al wel eens op de pagina van Mysterieus Mechelen over de waterduivel, hekserij, zwarten katten en andere spookverschijningen. Maar wisten jullie dat er te Mechelen oudtijds ook een spookschaap verscheen? Dat wit spookschaap verscheen tot begin 20ste eeuw regelmatig en bij nacht en ontij in de wijk Nekkerspoel.

J.B. Coninckx haalt in zijn boekje over Mechelse zeden, gewoonten, spreek en zegwoorden aan dat tot in zijn tijd op Nekkerspoel regelmatig een spookschaap werd gezien. Hij sprak zelfs met iemand die het spookschaap met eigen ogen gezien had. En dat boekje werd uitgegeven in 1911. Een bewoner van de wijk Nekkerspoel vertelde de schrijver, dat hij op een avond van de Pasbrug naar huis keerde en vergezeld werd door het beruchte spookschaap. Het spookschaap liep dwars door hagen en struiken zonder dat deze aangeroerd werden. Het spookschaap liep zelfs door zijn gesloten voordeur naar binnen! Verder deden er toen nog verhalen de ronde over hoe het spookschaap oudtijds zelfs door de gesloten Nekkerspoelpoort liep. Deze poort werd in 1812 afgebroken en was één van de twaalf stadspoorten.
Het spookschaap was dus een echte geestverschijning.

Legenden over spookschapen zijn alvast eerder zeldzaam in onze streken. Uit Vechmaal is mij wel een gelijkaardig verhaal bekend over een spookschaap. Op de Britse Eilanden overleefden er dan weer wel wat meer legendes over zulke spookschapen.
Naar de oorspronkelijke betekenis van de verschijning van een spookschaap kunnen we slechts gissen. Rond de Nekkerspoel deden er alvast wel meer spookverhalen de ronde. De bekendste zijn natuurlijk de verhalen over de Nekker en de Nekker is een gedaantewisselaar. Nekkerspoel is dan ook een oude wijk waar de oorsprong van terug gaat tot de ijzertijd. Op de Britse Eilanden overleefden er alvast een paar legenden over spookschapen die verwijzen naar voorchristelijke tijden. Zoals die over de Grey Wethers te Dartmoor. Twee meer dan 5000 jaar oude steencirkels die ik zelf al eens bezocht. Daar verhaalt men dat deze stenen versteende schapen zijn. Grey Wethers betekent dan ook ‘Grijze Schapen’. Deze versteende schapen zouden in de nacht van het zomer solstitium spookachtig weer tot leven komen.

Wat er ook aan de oorsprong van het Mechelse spookschaap mag liggen. Na W.O.1 verdwenen alle verhalen over het Mechelse spookschaap. Maar het is altijd fijn om ze terug op te rakelen. Het is tenslotte ook immaterieel erfgoed uit Mechelen. En dan nog een vrij zeldzame spookverschijning.

©
Erwin Horckmans
Mysterieus Mechelen
2025