Siem Reap Tour Guide

25/05/2025

19/05/2025

Do you need a private taxi?
Our team drivers are focusing mainly on safety and security of travelers on the roads with a long distance. Our H1 Starex Vans have been being equipped with A/C and Camera as well as monthly maintenance. Riding with us is the exceptional choice during your stay in Cambodia.

What’s included:
- Private Transportation
- Private Driver
- Traveler Insurance
- Pure Drinking Water
- Park Fee
- Airport Pick up & Hotel Drop off

Taxi Drop Off Around Cambodia
– Siem Reap Phnom Penh: SUV Car $70
– Siem Reap Sihanoukvill: SUV Car 145$
– Siem Reap Kampot : SUV Car 135$
– Siem Reap Kep : SUV Car 140$
– Siem Reap Bavet : SUV car 130$
– Siem Reap Battambang : SUV car 65$
– Siem Reap O Smach : 65$
– Siem Reap Koh Kong/Ta Tai: 170$
– Siem Reap Kratie : SUV car 125$
– Siem Reap Stung Treng : SUV Car 150$
– Siem Reap Preah Vihear : SUV car 95$

– Phnom Penh Siem Reap : SUV car 80$
– Phnom Penh Sihanoukvill : SUV car 70$
– Phnom Penh Kampot : SUV car 55$
– Phnom Penh Kep : SUV car 65$
– Phnom Penh Koh Kong/ Ta Tai : 90$
– Phnom Penh Bavet : SUV car 60$
– Phnom Pehh Battambang: SUV car 85$
– Phnom Penh Poipet : SUV car 105$
– Phnom Penh O Smach : SUV Car 135$
– Phnom Penh Kompong Cham : SUV car 70$
– Phnom Penh Kratie : SUV car 100$
– Phnom Penh Stung Treng : SUV car 155$
– Phnom Penh Rattanakiri : SUV car 175$
– Phnom Penh Mondoulkiri : SUV car 150$
– Phnom Penh Kompong Thom : SYV car 70$
– Phnom Penh Preah Vihear : SUV car 105$

Taxi Drop Off Around Cambodia
– Siem Reap Phnom Penh: Mini Van 105$
– Siem Reap Sihanoukvill: Mini Van 220$
– Siem Reap Kampot : Mini Van 180$
– Siem Reap Kep : Mini Van 185$
– Siem Reap Bavet : Mini Van 180$
– Siem Reap Battambang : Mini Van 80$
– Siem Reap Koh Kong/Ta Tai: Mini Van 255$
– Siem Reap Kratie : Mini Van 170$
– Siem Reap Stung Treng : Mini Van 175$
– Siem Reap Preah Vihear : Mini Van $145

We would offer all kinds of vehicles in our team such as, Lexus Rx300 & Highland(SUV)-H1 Van-Toyota Hiace that are very good air-conditioning, safe, comfortable during the trip and also we can explain to you some Cambodian’s history. Our team can speak fluent English, so we do not make worry about...

19/05/2025

Sunrise at Angkor Wat.

10/05/2025

បានកូនស្អាត កូនឆ្លាតមិនសរសើរពង*ឪវា 😒 ទៅសរសើរ ពងក្ងាន ពងអូទ្រីសឯណោះវិញទៅ🥚🦃

24/04/2025

Pre Rup temple.

19/04/2025

03/02/2025

Social interaction.

1. Never shake a hand while sitting.

2. Never talk bad about the food when you are the guest.

3. Don't eat the last piece of something you didn't buy.

4. Protect who is behind you and respect who is beside you.

5. Never make the first offer in a negotiation.

6. Don't take credit for the work you didn't do.

7. Dress well, no matter what the occasion.

8. Speak honestly: say what you think and mean what you say.

9. Ask more than you answer.

10. Leave the profane language for the less educated.

11. Avoid placing your phone on the table when eating with someone.

12. Listen, smile and most of all make eye contact.

13. If you're not invited, don't ask to go.

14. Never be ashamed of where you come from.

15. Don't beg for a relationship.

23/01/2025

Sunrise at Angkor Wat temple on 24/01/25

06/01/2025

Sunrise at Angkor Wat temple is once in a life time.

14/12/2024

13/12/2024

Angkor Wat temple, Siem Reap.

09/10/2024

នាំគ្នារៀនប្រវត្តិសាស្ត្រ ភាគ ទិ ៩

*** ចង់ចេះចង់ដឹងពី ចាម្ប៉ា និង យួន សូម​អានដោយយកចិត្តទុកដាក់។

***តើយួនកើតមានតាំងពីពេលណាមក?

៥.២- ចាម្ប៉ា
កំឡុងសម័យហ្វូណន និងចេនឡា ឆ្នេរសមុទ្រដែលឥឡូវនេះជាទឹកដីវៀតណាមកណ្តាល និងវៀតណាមខាងត្បូង ពេលនោះមិនទាន់បានក្លាយទៅជាប្រទេសវៀតណាមនៅឡើយទេ។ វាជាទឹកដី ចាម្ប៉ា ហើយភាសាចាមជាភាសាអូស្ត្រូនេស៊ី ដូចភាសា ម៉ាឡេ ហ្សាវ៉ា ខុសពីភាសា មន-ខ្មែរ ដូចជាកម្ពុជា។ នៅសម័យនោះ តំបន់ដែលមានប្រជាជនវៀតណាមរស់នៅគឺ នៅខាងជើង (វៀតណាមខាងជើងសព្វថ្ងៃនេះ)ហើយត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយចិន ជាខេត្តមួយរបស់ចិនរហូតដល់សតវត្សទី១០ ដែលមានឈ្មោះថា ចាវឆី។ ដូចយើងបានដឹងរួចមកហើយ ក្នុងមេរៀនមុនថា ក្នុងសតវត្សទី ២ ចិនបានចាប់ផ្តើមសរសេរអំពីតំបន់មួយឬជនជាតិមួយ ឈ្មោះ លីន -យី នៅខាងត្បូងចាវឆី ហើយចិនបានបន្តសរសេរ អំពីលីនយីរហូតដល់សតវត្សទី៨ ( គេបានឈប់ប្រើពាក្យលីនយីនៅក្នុងឆ្នាំ៧៤៩)។ ជាទូទៅចិនបានចាត់ទុកថាលីនយី ជាអ្នកឈ្លានពានដែលតែងតែព្យាមយាមវាយយក ចាវឆី ទៅទិសខាងជើង។ ប្រវត្តិវិទូភាគច្រើនបានយល់ថា ឈ្មោះ «លីនយី »មានន័យថា «ចាម្ប៉ា» ក៏ប៉ុន្តែ ប្រសិននោះជារឿងពិត លីនយី ប្រហែលជាខេត្តតែមួយរបស់ចាមនៅភាគខាងជើង មិនមែនចាមទាំង មូលទេ។ ទឹកដីចាម្ប៉ាទាំងមូលមិនបានរួបរួមគ្នាទេ ទោះបីជាមានប្រជាជន និងភាសាដូចគ្នាក៏ដោយ។ឆ្នេរសមុទ្ររបស់ចាម្ប៉ា (ឥឡូវនេះជាទឹកដីវៀតណាម) មានដីរាបស្មើរតូចចង្អៀតណាស់ ហើយពុំល្អសម្រាប់ធ្វើកសិកម្មតាមបណ្តោយឆ្នេរសមុទ្រ។ នៅពីក្រោយដីនេះ ទឹកលិចគឺជាភ្នំ ហើយភ្នំបានកាត់ដីតំបន់រាបពីឆ្នេរសមុទ្រ ទៅជាតំបន់តូចៗនៅតាមពានទន្លេ។ ដោយសារលក្ខណៈភូមិសាស្ត្របែបនេះ គេមានការលំបាកណាស់ក្នុងការបង្រួបបង្រួម ចាម្ប៉ា ហើយចាម្ប៉ាមិនដីល្អគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ធ្វើសេដ្ឋកិច្ចខាងកសិកម្មបានទេ។ ចាម្ប៉ាមានកំពង់ផែល្អៗជាច្រើន ហើយចាម្ប៉ាល្បីល្បាញខាងដើរសមុទ្រ។ ប្រហែលជា លីនយី ឬ ចាម្ប៉ា បានសាកល្បងវាយយកចាវឆី ក្នុងគោលបំណងយកដីល្អៗសម្រាប់កសិកម្មនៅភាគខាងជើង។ នៅខាងត្បូង លីនយី ចាម្ប៉ាត្រូវបានបែងចែកជាតំបន់ច្រើន ដោយសារស្តេចត្រាញ់របស់ពួកគេផ្ទាល់។ តំបន់សំខាន់បំផុតទាំងនោះមាន អមរ៉ាវតី ឬ ឥន្ទ្របុរៈ នៅជិតក្រុង វ៉េ (សព្វថ្ងៃ) ហើយទៅឆ្ងាយទៅខាងត្បូងគឺ ក្រុង ស្រីវិជ័យ ហើយ ទៅឆ្ងាយទៅទៀតជា កៅធុរៈ និង ប៉ានទូរ៉ង់ហ្គា។ កំណត់ហេតុក្នុងស្រុកលើកដំបូងនោះគឺ សិលាចារឹកនៅសតវត្សទី ៤ ដែលសរសេរទាំងភាសា ចាម និង ភាសសំស្ក្រឹត។សិលាចារឹកបានរកឃើញនៅភាគខាងជើង(អមរ៉ាវតី ឬឥន្ទ្របុរៈ) ហើយភាគច្រើននិយាយអំពីស្ថាបត្យកម្មចាមជាលើកដំបូង។ ព្រះរាជា ដំបូងគេ ដែលមានព្រះនាមចារក្នុងសិលាចារឹកគឺ ភទ្រវម៌្ម ហើយឈ្មោះនេះត្រូវបានគេប្រើប្រាស់សម្រាប់អ្នកគ្រប់គ្រងអំណាច ជាច្រើននាពេលក្រោយៗមកទៀត។ នៅមានព្រះរាជាដំបូងមួយអង្គទៀតដែរ មានឈ្មោះថា រុទ្រវម៌្មដែលប្រហែលជាសម័យដំណាលគ្នាដូចព្រះបាទ រុទ្រវរ៌្ម នៃហ្វូណនដែរ។ សិលាចារឹក និងសំណង់ប្រាសាទបានបន្តនៅភាគខាងជើងចាម្ប៉ា រហូតដល់ពាក់កណ្តាលសតវត្សទី ៨ ប៉ុន្តែមិនមានព៌តមានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីសរសេរប្រវត្តិឲ្យ បានច្បាស់លាស់។ ចិនបានបន្តសរសេរអំពី លីនយី តែគេរកមិនប្រាកដថាលីនយីស្ថិតនៅ កន្លែងដដែលជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃសិលាចារឹក និងស្ថាបត្យកម្មនោះទេ។នៅមុនសតវត្សទី ១០ មិនមានទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ជាមួយ វៀតណាមនៅឡើយទេ ពីព្រោះវៀតណាមស្ថិនៅក្រោមការត្រួតត្រារបស់ចិន។ ក៏ប៉ុន្តែចិន នៅតែបន្តសរសេរពីការវាយប្រយុទ្ធគ្នាពីសំណាក់ លីនយី ប្រឆាំងនឹង ចាវ-ឆី។ នៅ សតវត្សទី ៨ ក្នុងពេលប្រហែលគ្នា មានការផ្លាស់ប្តូរដ៏សំខាន់មួយនៅចាម្ប៉ា វាដូចគ្នានឹងការផ្លាស់ប្តូរនៅចេនឡាដែរ។ អស់ រយៈពេលប្រហែលជា ១០០ឆ្នាំ ប្រហែលពីឆ្នាំ ៧៥០ ទៅ ៨៦០ ខេត្តនៅភាគខាងត្បូងនៃ ប៉ានទូរ៉ាហ្គា បានលូតលាស់ជាផ្នែកដ៏សំខាន់បំផុតរបស់ចាម្ប៉ា ហើយនៅក្នុងអំឡុងពេលនោះគ្មានសិលាចារឹក ឬ ប្រាសាទថ្មីៗនៅខេត្តភាគខាងជើងទេ។ ប៉ានទូរ៉ាហ្គា ប្រហែលជាកន្លែងសំខាន់ ជាកំពង់ផែមួយតាមផ្លូវសមុទ្ររវាងចិន និងឥណ្ឌូនេស៊ីក្នុងអំឡុងពេល១០០ឆ្នាំនោះ ចិនបានឈប់សរសេរពី លីនយី។ គេបានសរសេរពី អាន-តូ-ឡាន ( មានន៍យថា ប៉ានទូរ៉ាហ្គា ) ហើយក៏បានប្រើប្រាស់ថ្មីមួយផងដែរសម្រាប់សម្គាល់ប្រទេសចាម្ប៉ាទាំងមូលគឺ ហួន-វ៉ាង ដែលប្រវត្តវិទូនានាមិនបានស្គាល់សោះនាពេលនេះ។ ក្រោយឆ្នាំ ៨៦៦ ផ្នែកខាងជើងរបស់ចាម្ប៉ាបានក្លាយទៅជាទឹកដីដ៏សំខាន់ម្តងទៀត ដែលមានសិលាចារឹក និងប្រាសាទ ហើយ ចិនបានចាប់ផ្តើមប្រើឈ្មោះថ្មីមួយទៀតគឺ «ចាន/ចាម-ចេង»ដែលមានន័យថា ទីក្រុងចាម ឬ « ចាម្ប៉ាបុរៈ» នេះគឺជាឈ្មោះមួយដែលគេរកឃើញក្នុងសិលាចារឹកចាម។ ចាម្ប៉ាខាងជើងបានបន្តពីពេលនោះឲ្យទៅជាផហនែកសំខាន់បំផុតរបស់ ចាម្ប៉ា រហូតដល់មានសង្គាមជាមួយវៀតណាម នៅក្នុងសតវត្សទី ១០-១១។

៥.២.១-ទំនាក់ទំនងរវាង ចេនឡា ជាមួយ ចាម្ប៉ា
ប្រហែលជានៅក្នុងប្រទេសហ្វូណន ឆ្នេរសមុទ្រភាគខាងត្បូងរបស់ចាម្ប៉ាមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងឆ្នេរសមុទ្ររបស់កម្ពុជា ដែលយើងជឿថា ជាមូលដ្ឋាននៃកំពង់ផែដែលគេបានស្គាល់ នៅក្នុងរបាយការណ័ចិន ដែលជា ហ្វូណន។ តែគ្មានកំណត់ហេតុដែលសរសេរពីរឿងទាំងនេះទេ។ កំណត់ហេតុចិនពីហ្វូណន និង លីនយី ពិតជាមានរបាយការណ៍អំពីទំនាក់ទំនងខាងនយោបាយរវាង ហ្វូណន និង លីនយី មែន តែបញ្ជាក់ថា ហ្វូណន និង លីនយី ជួនកាលមាន សង្គ្រាមនឹងគ្នា ហើយនៅសម័យកាលផ្សេងទៀតត្រូវបានចងសម្ព័ន្ធភាពនឹងគ្នាប្រឆាំងជាមួយចិននៅ ចាវឆី តែគេមានការលំបាកក្នុងការបកស្រាយនូវកំណត់ហេតុទាំងនេះ ពីព្រោះទីតាំងនៃ លីនយី មិនច្បាស់។ កំណត់ហេតុដែលបានសរសេរពិតប្រាកដមួយស្តីពីទំនាក់ទំនងរវាង កម្ពុជា និង ចាម្ប៉ាគឺ មានមកតាំងពីសម័យចេនឡា។ សិលាចារឹក K.53 ដែលមានកាលបរិច្ឆេទឆ្នាំ៦៦៧នៃ គ.ស ហើយត្រូវបានប្រទះឃើញនៅបាភ្នំ បាននិយាយថា ( ព្រះបាទ មហិន្ទ្រ វរ៌្ម បានបញ្ជូនទូតម្នាក់ទៅប្រទេសចាម្ប៉ា)។ នេះប្រហែលជាបានកើតឡើងនៅឆ្នាំ ៦០០ នៅពេលដែលព្រះបាទ មហិន្ទ្រ បានសោយរាជ្យ។ បន្ទាប់មក មានសិលាចារឹកចាមបាននិយាយថា ក្រោយមក នៅក្នុងសតវត្សទី៧ ស្តេចចាមមួយអង្គបានយាងមកកាន់ ភវៈ ហើយបានរៀបអភិសេកជាមួយបុត្រីរបស់ព្រះបាទ ឦសានវម៌្មព្រះនាម សារវណី។ នេះប្រហែលជាមានន័យថា ក្រោយពីមរណៈភាពរបស់ព្រះបាទ ឦសានវម៌្ម ភ្លាម នៅពេលដែលបុត្រារបស់ព្រះអង្គ គឺព្រះបាទ ភវវម៌្មទី២ ឡើងសោយរាជ្យ ហើយឈ្មោះរាជធានីបានប្តូរ ពីឦសានបុរៈ ទៅជា ភវបុរៈ។ ពីព្រោះនៅក្នុងរាជ្ជកាលរបស់ព្រះបាទ មហិន្ទ្រវម៌្មកំពង់ផែសំខាន់បំផុតរបស់ចាម្ប៉ាគឺនៅខាងជើង យើងសន្និដ្ឋាន វាជាកំពង់់ផែរបស់ចាម្ប៉ា ហើយវាជាកន្លែងដែលទូតខ្មែរត្រូវបានគេបញ្ជូនទៅទីនោះ។ នោះគឺជាកន្លែងដែលមានសិលាចារឹកចាមផងដែរ ដែលបាននិយាយអំពីការរៀបអភីសេករវាង ព្រះអង្គម្ចាស់ចាម និងបុត្រីស្តេចខ្មែរ។ កំណត់ហេតុទាំងពីរនេះបង្ហាញថា នៅក្នុងសតវត្សទី៧ មានទំនាក់ទំនងគ្នាយ៉ាងជិតស្និទ្ធរវាង ផ្នែកនៃចេនឡាដែលមានមជ្ឈមណ្ឌល នៅជិតសំបូរព្រៃគុក និងផ្នែកខាងជើងនៃចាម្ប៉ា។ ក្រោយមក នៅពេលដែលផ្នែកខាងត្បូងរបស់ចាម្ប៉ា គឺ ប៉ានទូរ៉ងហ្គា បានក្លាយទៅជាកន្លែងដ៏សំខាន់នៅក្នុងសតវត្សទី៨ សិលាចារឹកចាម បានបង្ហាញថា ប្រទេសទាំងពីរធ្វើសង្គ្រាមនឹងគ្នា ប្រហែលប្រទេសទាំងពីមានភូមិសាស្ត្រជាប់គ្នាហើយបានប្រកួតប្រជែងគ្នាដើម្បីត្រួតត្រាឆ្នេរសមុទ្រដែលមានកំពង់ផែសំខាន់រៀងៗខ្លួនតាមផ្លូវពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសចិន និងឥណ្ឌូនេស៊ី។ បើសិនជាយើងក្រឡេកមើលផែនទី យើងឃើញថា ប៉ានទូរ៉ងហ្គា នៅជិតណាស់នឹងកម្ពុជា ផ្នែកកណ្តាល និងផ្នែកខាងត្បូង។ វាអាចទៅរួចដែរ ដែលថា ទំនាក់ទំនងអាក្រក់រវាង ប៉ានទូរ៉ងហ្គា និងកម្ពុជាមានឥទ្ធិពលដ៏សំខាន់ចំពោះការរីកចម្រើនថ្មីពីរបែបនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាសតវត្សទី៨។នៅពាក់កណ្តាលទី ២ នៃសតវត្សទី៨ សិលាចារឹកបង្ហាញថា ព្រះបាទជ័យវម៌្មទី២ បានចាប់ផ្តើមផ្លាស់កន្លែងរបស់ព្រះអង្គពីភូមិភាគខាងត្បូង និង កណ្តាល ទៅកាន់ភាគខាងជើងនៃប្រទេសកម្ពុជា ហើយនៅចុងបញ្ចប់ ពញរះអង្គបានស្ថាបនាគ្រឹះអង្គរ នៅតំបន់រលួស និងនៅលើភ្នំគូលេន។ សិលាចារឹកដែលនិយាយពីព្រះបាទជ័យវម៌្មទី២ គឺមានកាលបរិច្ឆេទឆ្នាំ ៧៧០ នៅត្បូងឃ្មុំ ឆ្នាំ ៧៨១ នៅជិតក្រចេះ ( ទី ក្រុងសម្ភុបុរៈ) ហើយបន្ទាប់មកមានការនិយាយច្រើនអំពីព្រះអង្គក្រោយឆ្នាំ ៨០២ ដែលនៅគ្រប់ទីកន្លែងជុំវិញអង្គរ។ យើងអាចស្មានបានថា ហេតុផលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍នូវមជ្ឈមណ្ឌលនយោបាយថ្មីមួយនៅភាគខាងជើងប្រទេសកម្ពុជា គឺដោយសាររងគ្រោះពី ប៉ានទូរ៉ងហ្គា នៅខាងត្បូង។ ហើយប្រហែលសិលាចារឹកដែលនិយាយថា ព្រះបាទជ័យវម៌្មទី២ បានយាងមកពី ជ្វា ហើយមានបំណងធ្វើឲ្យកម្ពុជា ទទួលឯករាជ្យចេញពីជ្វា (សិលាចារឹកស្តុកកក់ធំ K.235)ពិតជាបាននិយាយសំដៅដល់ ជវា នៅខាងត្បូងចាម្ប៉ា។ នៅក្នុងការសរសេរជាអក្សរខ្មែរ ឥឡូវនេះយើងអានពាក្យជា ជវ ទៅជា ជ្វា ប៉ុន្តែការសរសេរជាភាសាខ្មែរបុរាណគឺ ហ្សាវ៉ា។ ខ្ញុំគិតថា ការផ្លាស់ប្តូរនៅចាម្ប៉ា (ខាងជើង)ទៅ ប៉ានទូរ៉ាងហ្គា (ខាងត្បូង)នាសតវត្សទី៨ ក៏មានឥទ្ធិពលលូតលាស់ពីទីក្រុងសម្ភុបុរៈ ផងដែរ (នៅជិតក្រចេះ)។ ជាកន្លែងដែលយើងបាននិយាយពីខាងលើ គឺ សិលាចារឹក K124 បង្ហាញពីរាជវង្សានុវង្សក្នុងស្រុកមួយដែលមាន ម្ចាស់ក្សត្រីបីព្រះអង្គសោយរាជពេញសតវត្សទី៨។ ប្រសិនបលចាមខាងជើងចុះខ្សោយ នៅខណៈពេលដែល ប៉ានទូរ៉ាងហ្គា មានអំណាចខ្លាំង ទីក្រុងសម្ភុបុរៈ អាចត្រួតត្រាទន្លេនានាពីចាម្ប៉ាខាងជើងទៅដល់ទន្លេមេគង្គ ហើយបានទទួលនូវផលិតផលមានតម្លៃ ដើម្បីផ្ញើចុះតាមទន្លេមេគង្គដើម្បីធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសដទៃទៀតហើយ ប៉ានទូរ៉ាងហ្គា ស្ថិតនៅឆ្ងាយណាស់ដើម្បីត្រួតត្រាតំបន់នោះនៅប្រទេសកម្ពុជាភាគខាងជើង និងចាម្ប៉ាភាគខាងជើង។