Mijn Rome-inspiratie voor jou: Je hebt een vriend in Rome Voor Sandrina is Rome een intense ervaring en continu bombardement van je zintuigen.
05/04/2025
4 april 1536: aan het hoofd van een indrukwekkende processie trekt keizer Karel V Rome binnen. Honderden ruiters uit het gevolg van de keizer, genodigden uit andere steden, infanteristen en Spaanse kruisboogschutters, de kardinalen, de senatoren van Rome en de fine-fleur van de Romeinse aristocratie: 50 jongeren in in paarse zijden gewaden. De keizer draagt paars fluweel en zit op een wit paard. Vanaf de porta San Sebastiano, waar hij wordt begroet door de beelden van Petrus en Christus (voor het geval Karel was vergeten waar hij was..) trekt de lange optocht langs het Colosseum om daar de route op te pakken van de antieke triomftochten.
Die loopt langs de Titus-boog, over het Forum naar de Capitool-heuvel. Dat is geen toeval. Het blijft niet bij terugkijken naar het verleden: na een korte stop waarschijnlijk in palazzo Caffarelli, trekt de stoet verder naar het nieuwe centrum van de macht van Rome: de Sint Pieter.
Paus Paulus III wil een punt maken: de paus heeft zijn macht rechtstreeks van de Romeinse keizers gekregen. Dus de keizer van het Heilige Roomse Rijk moet niet denken dat hij de baas is. Daarom moet Karel de imposante ruïnes van de macht met eigen ogen zien.
Maarten van Heemskerk, de Nederlandse schilder die in die jaren in Rome is, schetst het Forum Romanum zoals het er toen uitzag: maar dat toont nu niet bepaald als een grandioze triomfroute. Er moest dan ook nog het een en ander opgeknapt worden om ruimte te maken. De kunstenaar schildert heel klein ook de arbeiders die de weg aan het rechttrekken zijn. Een kerk sneuvelt, een ander wordt gerestaureerd, antieke brokstukken worden uit de weg geruimd. De bedoeling was dat Karel ook vanaf het Forum de Capitool zou betreden, maar dat lukt niet want de toegangsweg is niet klaar. Er is een middeleeuwse trap aan de zijkant. De Cordonata wordt pas later gebouwd. De stoet cirkelt om het Capitool heen naar piazza san Marco waar een triomfboog is opgericht voor men over de via Papalis naar het Vaticaan trekt.
Er hangt veel af van dit bezoek. Het evenwicht tussen de macht van de paus en die van de keizer moet nodig worden hersteld. Nog geen 10 jaar eerder heeft de keizer de meest verwoestende plundering veroorzaakt die Rome ooit had gekend. De ‘Sacco di Roma’ van 1527 laat een berooide stad achter, beroofd van haar schoonheid, haar zelfvertrouwen en een groot deel van de bevolking. Voorzichtige bewegingen voor verzoening - als de kroning van de keizer in Bologna in 1534 – moeten worden bezegeld met dit bezoek aan de hoofdstad van de macht van het Romeinse Rijk, niet voor niets de voorloper van het Rijk van Karel.
Een kleine 500 jaar later verwacht Rome weer gekroonde hoofden voor een staatsbezoek: de naamgenoot van Karel V, Charles III (beiden Carlo in het Italiaans) van Groot-Brittannië komt op bezoek op 8 april. Weer zullen de antieke monumenten van Colosseum en Forum het toneel zijn voor wereldleiders die hun relatie met het verleden en met elkaar herdefiniëren – via Rome.
Niet als een nostalgisch verlangen naar vervlogen grandeur, maar een basis voor het vinden van overeenstemming. De Britse koning, hoofd van de Anglicaanse Kerk, zal ook uitgebreid met paus Franciscus spreken.
Rome als toneel van verzoening. Als toneel van groeiende samenwerking en eenheid. Diplomatie heeft tenslotte altijd een betekenisvol decor nodig.
