06/07/2025
Kanał Sueski to jedna z najważniejszych dróg wodnych na świecie, łącząca Morze Śródziemne z Morzem Czerwonym.
🔷 Podstawowe informacje
- Lokalizacja: Egipt, łączący Port Said nad Morzem Śródziemnym z Port Taufik (Suez) nad Morzem Czerwonym.
- Długość: ok. 193 km (po modernizacjach).
- Szerokość: od 160 do 300 m (po poszerzeniach).
- Głębokość: ok. 24 m (po modernizacjach).
- Brak śluz: Kanał jest na poziomie morza, co ułatwia przepływ statków.
🔷 Historia
- Starożytność: Pierwsze próby połączenia Nilu z Morzem Czerwonym podejmowali już faraonowie (kanał z czasów faraona Senusereta III, ok. 1850 p.n.e.).
- Budowa współczesnego kanału (1859–1869): Inicjatorem był francuski dyplomata Ferdinand de Lesseps. Budowa trwała 10 lat i pochłonęła tysiące ofiar (głównie robotników przymusowych).
- Otwarcie: 17 listopada 1869 roku, z wielką ceremonią z udziałem europejskich przywódców.
- Kryzys sueski (1956): Egipt pod rządami Gamala Abdel Nasera znacjonalizował kanał, co doprowadziło do inwazji Francji, Wielkiej Brytanii i Izraela. Konflikt zakończył się pod presją USA i ZSRR.
- Wojna sześciodniowa (1967): Kanał został zablokowany na 8 lat po wojnie izraelsko-arabskiej.
- Ponowne otwarcie (1975): Po rozmowach pokojowych i oczyszczeniu z wraków statków.
🔷 Znaczenie gospodarcze
- Skrócenie drogi morskiej: Statki płynące z Europy do Azji nie muszą opływać Afryki (oszczędność nawet 8–10 tys. km).
- Przepustowość: ok. 60 statków dziennie (ok. 12% światowego handlu morskiego).
- Opłaty: Główne źródło dochodów Egiptu (w 2022–2023 roku przychody wyniosły ok. 9,4 mld USD).
🔷 Rozbudowa i modernizacje
- 2015 rok: Otwarto Nowy Kanał Sueski – równoległy tor o długości 35 km, poszerzenie i pogłębienie starego kanału (koszt: 8 mld USD).
- 2021 rok: Dalsze pogłębienie po zablokowaniu przez kontenerowiec Ever Given (zator trwał 6 dni, powodując straty w handlu światowym).
🔷 Wyzwania i kryzysy
- Zatkanie kanału: Jak w przypadku Ever Given (2021), co sparaliżowało światowy transport.
- Wojna w Jemenie i ataki piratów: Zagrożenie dla bezpieczeństwa żeglugi.
- Alternatywy: Rosja promuje Północny Szlak Morski (przez Arktykę), a Chiny inwestują w Nowy Jedwabny Szlak.
🔷 Ciekawostki
- Kanał obsługuje 8% światowych transportów ropy.
- Średnia przepustowość kanału wynosi 60 statków na dobę.
- Średni czas przejścia statku przez kanał – 15 h. Co 10 km wybudowano zatoki dla mijających się statków.
- Dzięki wybudowaniu Kanału Sueskiego skrócono trasę żeglugową z Londynu do Mumbaju o około 7,5 tysiąca km.
- Statki płynące z Azji do Europy często płacą wyższe opłaty niż w przeciwnym kierunku (ze względu na dominujący kierunek handlu).
- W 2020 roku przez kanał przepłynął największy kontenerowiec świata – HMM Algeciras (długość 400 m).
- W czasie II wojny światowej kanał był strategicznym celem Niemiec i Włoch.
Kanał Sueski pozostaje kluczowym elementem globalnej gospodarki, a jego znaczenie polityczne i ekonomiczne wciąż rośnie 🌊🚢🛳️