23/11/2018
Gród a grodzisko ...
Często w postach, artykułach w internecie, oraz w publikacjach drukowancyh,spotykamy się ze słowem "grodzisko".
Cóż to takiego jest? Idąc śladami zasad słowotwórstwa w języku polskim można by pomyśleć, że to po prostu ogromniasty gród (vide: wielkie bagnisko, ogromne psisko, potężne zawalisko itd).
Jednak nie.
Grodzisko to pozostałość po grodzie. Wydaje się to właściwie całkiem oczywiste. Nie da się więc wybudować grodziska - buduje się gród. Skąd zatem rzeczone "grodzisko" pojawia się w sformułowaniach typu: "grodzisko powstało w czasach kultury łużyckiej", albo totalne zamieszanie pojęć: "jeden z największych grodów okresu wczesnopiastowskiego - Grodzisko Wały..."
W niektórych publikacjach można, przeczytać także, że "gród posiadał trzy pierścienie wałów ziemnych", czy też: "o wysokich walorach obronnych stanowiły wysokie wały ziemne z przemyślanymi bramami pomiędzy poszczególnymi pierścieniami".
Temat wałów ziemnych jest ściśle połączony z kwestią "gród-grodzisko". Czy ktoś z Was próbował sforsować wał ziemny? Udało się? No pewnie, że się udało, gdyż wał ziemny może stanowić skuteczną obronę przed ostrzałem z karabinów maszynowych, ale nie jest w stanie zatrzymać nikogo. Dlatego też w czasach budowy grodów wały ziemne pełniły jedynie funkcje pomocniczą dla drewnianej palisady umieszczonej ZAWSZE na zwieńczeniu wałów, a czasem nawet bez ich udziału. Bez wysokiej drewnianej palisady wał ziemny byłby równie skuteczny co drzwi antywłamaniowe bez zamka.
Dziś, z braku rzeczonych palisad, niektórym może się wydawać, że dawniej ludzie byli na tyle głupi, że liczyli na ochronę samych wałów ziemnych. Nic bardziej mylnego.
Zatem pamiętajmy:
w czasach do średniowiecza budowano więc GRODY, które składały się z pierścieni palisad umieszczonych na wałach ziemnych, albo i bez nich.
Grodziska powstawały nieco później, kiedy grody przestały istnieć, bo palisady spalono, albo się zawaliły, a ich część zakopana w ziemi zgniła do cna.
Na załączonych obrazkach znajdziecie wszelkie kurioza dotyczące grodów - grodzisk, których znalezienie w internecie zajęło mi 5 minut ...
Opisy - w opisach 😄
Mamy więc dziś sporo GRODZISK (setki) i całkiem niewiele rekonstrukcji GRODÓW.
Może takie spostrzeżenie jest i mało ważne, ale z drugiej strony, może się komuś do czegoś przyda ...
Ale w zasadzie to komu ... i do czego ...
🤔