23/07/2025
Dziś jesteśmy 40 kilometrów od Karagandą, na totalnym pustkowiu. Zmierzamy sie z trudnym dziedzictwem i nieciekawą kazachską historią. Przez całą historię Karlagu przewinęło się około 75.000 Polaków.
Karlag (Karagandyjski Obóz Poprawczo-Pracowniczy) był jednym z największych i najbardziej znanych obozów pracy przymusowej systemu Gułag w Związku Radzieckim. Znajdował się w obwodzie Karagandyjskim w centralno wschodnim Kazachstanie. Zajmował ogromny obszar 65.000 km², co odpowiada wielkości dzisiejszej Litwy.
Najważniejsze grupy narodowościowe w Karlagu:
• Rosjanie – stanowili dużą część więźniów, szczególnie w pierwszych latach istnienia obozu.
• Kazachowie – wielu trafiło tam w wyniku kolektywizacji, głodu i represji.
• Ukraińcy – masowo represjonowani w czasie Wielkiego Głodu i czystek.
• Niemcy nadwołżańscy – po deportacjach w 1941 r. stanowili dużą grupę robotników przymusowych.
• Polacy – w kilku falach represji, m.in. po 1939 r., trafiali tam polscy oficerowie, inteligencja, osadnicy i żołnierze AK.
• Inne narodowości.
Łącznie w Karlagu przewinęło się ponad 1 milion więźniów różnych narodowości, a jego struktura etniczna zmieniała się w czasie w zależności od fali represji.
Obóz istniał w latach 1931 - 1959. Więźniowie pracowali głównie w rolnictwie, górnictwie. Składał się z głównego kompleksu oraz tak zwanych "punktów roboczych" rozrzuconych po regionie.