01/12/2020
AĞAÇLARIN ATASI ÖLMEZ AĞAÇ
Zeytin Bütün Ağaçların İlkidir Derler ki,
Cennette iki ağaç vardır;
İncir ve Zeytin…
İncir;
Gerçek Ağacı,
Zeytin ise;
Hayat Ağacıdır.
Tevrat, İncil ve Kur’an’da yer alan,
Zeytin için bilinen,
En eski Latince cümlede söylendiği gibi;
“Olea prima arborum umnium est”,
“Zeytin bütün ağaçların ilkidir”.
Yer edindiği tüm kutsal kitaplarda ,
Kutsallığın, Bolluğun, Adaletin,
Sağlığın, Gururun, Zaferin, Refahın,
Bilgeliğin, Aklın, Arınmanın, Barışın,
Yeniden Doğuşun, İnsanlık İçin,
Önemli Erdem ve Değerlerin,
Sembolüdür Zeytin Ağacı…
Bir insan gibi yavaş yavaş büyür.
Tohumdur, filizdir, gençtir, olgunlaşır ve
Gölgeyi, nemi uzak tutar teninden,
Dört mevsim gelir geçer ama
Dallarında gri, yeşil, gümüş yaprakları,
Hiç dökülmeden durur.
Akdeniz’i, Ege’yi, güneyi sever.
Kendine özgü hafif kokulu, küçük, narin,
Sarı ve beyaz çiçekleriyle karşılar baharı.
Yaz aylarında çiçekleri meyveye durur.
Sonra yaz geçerken meyveleri irileşir, olgunlaşır.
Hasat zamanı, sonbahardır.
Çok çok uzun ve verimli bir ömrün sonunda,
Boşalan gövdesinin içi kurur ama
Köklerinden yeşeren sürgünler,
Yeniden yeni bir ağaca dönüşür zeytin ağacı…
Zeytin ağacının adı mitoloji ve botanikte,
“Ölümsüz ağaç”tır.
Zeytinin insanlık tarihinde binlerce yıllı aşan öyküsü,
Mitlerde, söylencelerde, şiirde, romanda, resimde
Kısacası hayat içinde sürüyor.
Şimdi onu biraz daha yakınına gidip
Toprağında tanıyalım.
Derinlere uzayan kökleri sayesinde
Kalkerli, çakıllı, taşlı ve kurak topraklarda,
Yetiştirilmeye elverişli olan zeytin ağacı için
En verimli ortam yazları sıcak,
Kışları ise ılıman geçen iklimlerdir.
Zeytin ağacı,
Genellikle rakımı düşük coğrafyalar da yetişir…
Ancak denizden 1000 metre yükseklikte de,
Zeytin tarımı yapılabilmektedir.
Türkiye'de;
800 hatta 1000 metreye kadar zeytin yetişmektedir.
Zeytin, özellikle 400 metrenin altındaki,
Alçak alanlarda, daha verimli olur.
Zeytin ağacı için, yetiştirilmeye elverişli,
Coğrafya; yazları sıcak, kışları ılıman geçen iklimlerdir.
Zeytin, suyu sever, ama susuzluğa da dirençlidir.
Aynı ölçüde verimli olamasa bile,
Zeytin ağacı,
Kendisini, bölgenin iklim yapısına uydurmayı başarır.
Zeytin ağacının en büyük düşmanı,
Dondur ve -12°C'de kurur.
Zeytin ağacına,
Fakir toprakların zengin ağacı denir.
Sulanınca, verimi artar.
Su yetersiz olunca da, ufak-buruşuk tane verir.
Zeytin ağacı,
Yayla ve tepelerde iyi gelişir ve bol ürün verir.
Böyle yerlerde, yağ oranı da yüksek olur.
Sofralık zeytin çeşitleri için
Düzlük yerler, daha uygundur.
Zeytin ağacı yavaş büyür,
Serpilip büyümesi 15 - 20 yılı bulur.
35 ve 150 yıl arasında ise;
Zeytin ağacının olgunluk ve verimlilik döneminde olur.
Dört mevsim yapraklarını dökmez.
Sonra yüzlerce yıl sürecek olan yaşlanma dönemi başlar.
Zeytin ağacının yayılışı;
Kökleri tarih öncesine dayanan zeytin ağacının,
Kaç bin yaşında ve anayurdunun,
Tm neresi olduğu konusunda,
Arkeobotanikçiler, tarihçiler ve arkeologlar,
Arasında bugün hala ortak bir görüş yok.
Zeytin ağacının;
Tarımsal anlamda ilk kullanımına ilişkin verilere,
Doğu Akdeniz’de Suriye sınırları içerisinde rastlanmıştır.
Tarihi MÖ 6.000 yılına dayanmaktadır.
Veriler zeytinin ağacının;
Buradan üç koldan dünyaya yayıldığını gösteriyor.
Son yıllardaki çalışmalarda,
Hatay, Kahramanmaraş ve Mardin şeridinde,
Zeytin ağacının en alt türüne rastlanılmış olması,
Bu fikri güçlendiriyor...
Herkese aidim ve kimseye ait değilim,
Siz gelmeden önce de buradaydım,
Siz gittikten sonrada burada olacağım…
Zeytin Ağacı
Son söz,
Zeytin ağacıma dokunma....!
Görsel : Manisa Kırkağaçta'ki Türkiye'nin en yaşlı meyve veren zeytin ağacı...
