16/09/2024
[English below] XIN HÃY CỨU LẤY CĂN BIỆT THỰ CỔ CỦA ĐỐC PHỦ VÕ HÀ THANH
Ngôi nhà Đốc phủ Võ Hà Thanh (phường Bửu Long, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) là căn biệt thự cổ đẹp nhất của tỉnh Đồng Nai và có thể nói là đặc sắc cho cả khu vực miền Nam. Căn nhà cổ này được xây dựng vào năm 1924 không chỉ mang giá trị nghệ thuật kiến trúc mà còn mang cả giá trị nhân văn. Trong trận lụt năm Nhâm Thìn 1952 tại Biên Hòa, một trận lụt bão đã làm thiệt hại nặng nề người và của khi nước sông Đồng Nai và nước Sông Bé dâng cao nhấn chìm đô thị Biên Hòa bấy giờ. Thương người, con trai cụ Võ Hà Thanh là ông Võ Hà Thuật (1901- 1969) đã mở cửa cưu mang gần 100 đồng bào lánh nạn trên tầng 2 của căn biệt thự, chờ nước rút...
( https://plo.vn/nha-lau-ong-phu-an-minh-trong-hoang-phe... )
Căn biệt thự xinh đẹp này còn được xuất hiện trong bộ phim Người đẹp Tây Đô. Theo khảo sát, căn nhà vững còn vững chải mặc dầu đã có tuổi đời 100 năm nhưng hiện vẫn chưa có dấu hiệu xuống cấp nặng.
Hiện nay, dự án đường ven sông Đồng Nai sẽ tiến hành đập bỏ căn biệt thự này trong vòng từ 1 đến 2 tháng nữa. Dự tính đường ven sông sẽ ăn vào 2/3 căn nhà do vậy người ta sẽ tiến hành đập bỏ nó. ( https://laodong.vn/.../du-an-ke-va-duong-ven-song-dong... )
Trong khi thực hiện dự án, một loạt các công trình có giá trị lịch sử, di chỉ khảo cổ học đã bị phá hủy san bằng như ngôi miếu Ngũ Hành (xây dựng năm 1848) và di tích Bến Đá (người dân còn gọi là Bến đò Quan) là một Bến đò cổ được kè đá xanh Biên Hòa nằm phía trước căn biệt thự này dẫn xuống bờ sông Đồng Nai (có một không hai tại miền Nam)... đã không còn nữa.
Khi khảo sát khu vực đào cống phía trước biệt thự, chúng tôi cũng đã phát hiện một số lượng lớn các mảnh gốm, phế phẩm gốm và khả năng khu vực này từng có một lò gốm cổ tồn tại từ trước khi xây dựng căn biệt thự, mang dấu ấn của buổi đầu khai phá và xây dựng của các lớp dân cư. Phát hiện này đã đưuọc gửi thông báo đến hội nghị khảo cổ học trong năm nay.
Trở lại Biên Hòa, có thể thấy thành phố treo rất nhiều pano "Văn hóa còn, dân tộc còn". Hy vọng sẽ có một vị lãnh đạo có tâm, có tầm sẽ có phương án thích hợp để giữ lại căn biệt cổ cho mai sau để văn hóa sẽ tiếp tục còn mãi.
Chỉ cần điều chỉnh lại quy hoạch một chút, giảm phần công viên bờ sông và dời phần đường tránh một bên, căn nhà cổ đúng 100 năm tuổi này sẽ có cơ hội được giữ lại và góp thêm một di tích quý cho vùng đất Biên Hòa - Trấn Biên xưa.
p/s: hiện nay căn nhà hiện chưa có phương án được tỉnh bảo tồn và quá trình phá bỏ chỉ còn đếm ngược từ 1-2 tháng nữa. Ai chưa tham quan chiêm ngắm có thể tìm từ khóa "nhà đốc phủ Thanh" trên google map hoặc truy cập https://maps.app.goo.gl/r8T95wKoYT6Sp7Rx6 . Rất mong sẽ có nhiều người được đến tham quan một kiệt tác đẹp trước khi nó bị phá dở hoàn toàn.
Please Save the Old Mansion of Đốc Phủ Võ Hà Thanh
The mansion of Đốc Phủ Võ Hà Thanh (in Bửu Long Ward, Biên Hòa City, Đồng Nai Province) is considered the most beautiful old villa in Đồng Nai and is a distinctive architectural gem of southern Vietnam. Built in 1924, this ancient house not only holds architectural artistic value but also embodies humanistic significance.
During the great flood of 1952 in Biên Hòa, the Đồng Nai and Sông Bé rivers rose dramatically, submerging the Biên Hòa urban area and causing severe damage to both lives and property. Out of compassion, Võ Hà Thuật (1901-1969), the son of Võ Hà Thanh, opened the doors of the mansion to shelter nearly 100 people on the second floor as they waited for the floodwaters to recede.
This beautiful villa was also featured in the film Người đẹp Tây Đô. According to surveys, despite being 100 years old, the house remains structurally sound and shows no signs of significant degradation.
However, the Đồng Nai riverside road project is scheduled to demolish this villa within the next 1 to 2 months. It is estimated that two-thirds of the house will be taken over by the road, leading to its destruction.
In the course of this project, several other historically significant structures, including the Ngũ Hành temple (built in 1848) and the Bến Đá archaeological site (also known as Bến đò Quan), a historic ferry dock lined with green Biên Hòa stones, were already destroyed. These landmarks were located in front of the mansion and led down to the Đồng Nai River, making them unique in the southern region.
During a survey of the area in front of the mansion, a large number of ceramic shards and waste products were found, indicating that this area might have once been home to an ancient pottery kiln before the mansion was built. This discovery has been reported at this year’s archaeological conference.
Returning to Biên Hòa, it is clear that the city displays many banners with the phrase "As long as culture remains, the people remain." It is hoped that a leader with vision and heart will come up with a suitable plan to preserve this old mansion for future generations, ensuring that the culture continues to thrive.
By simply adjusting the planning slightly, reducing the size of the riverside park, and moving the road to one side, this 100-year-old mansion could be saved, adding another valuable relic to the Biên Hòa – Trấn Biên region.
P.S.: Currently, there is no plan in place to preserve the house, and demolition is expected to take place in the next 1 to 2 months. For those who have not yet visited this masterpiece, you can search "nhà đốc phủ Thanh" on Google Maps or visit https://maps.app.goo.gl/r8T95wKoYT6Sp7Rx6 . I hope many people will have the opportunity to admire this beautiful work of art before it is completely demolished.
From Facebook account Lê Quốc
★★★★★ · Heritage preservation